-
ساسانیان - نوشین روان
چهارشنبه 11 آبان 1401 09:10
https://t.me/sasanian_haftgordan جلسه_83_ساسانیان_نوشینروان_3_آبان_ماه_1401_1838_تا_1904 جلسه_82_ساسانیان_نوشینروان_26_مهر_ماه_1401_1754_تا_1837 جلسه_81_ساسانیان_نوشینروان_19_مهر_ماه_1401_1653_تا_1753 جلسه_80_ساسانیان_نوشینروان_29_شهریور_ماه_1401_1541_تا_1652
-
تربیت دختران در زمان ساسانیان
جمعه 24 دی 1400 07:15
1017 تن آرزو خاک پای تو باد ! / همه ساله زنده به رای تو باد! شاهنامه هشت جلدی خالقی داستان بهرام گور دختر در پایان چامه نام خود را میاوردکه همان تخلص در پایان شعر است. نگارنده بی آنکه خواسته باشم استقلال شاعری فردوسی را انکار کنم، بر این باورم که مضمون دو چامه ای که دختر ماهیار می خواند و چامۀ سوم او (بیت های 1116 تا...
-
گفتگوی زال و رستم پیش از هفت خان
دوشنبه 5 آبان 1399 20:52
گفتگوی پدر و پسر (زال و رستم) پیش از هفت خان: زال به رستم: وُگر تیره روز تو بر دست دیو شود، هم به فرمانِ گیهان خدیو، 256 تُواند کسی این سَخُن بازداشت؟! چُنان چون بیاید، بباید گذاشت! [ب 256، دوم]( اگر به فرمان خداوند، زندگی تو به دست دیو پایان یابد) آیا می تواند کسی این بدِ سرنوشت را از تو باز دارد؟ البته نه. پس...
-
شب روز بودی دو بهره به زین
چهارشنبه 22 مرداد 1399 20:22
شب روز دو بهره بودی به زین داستان جمشید بیت 87 دو بهره به اسبان برمی گردد نه به شب و روز، میگوید : برای نشان دادن بزرگی ضحّاک و بی آنکه جنگی باشد، همیشه دو سوم از اسبان او را زین کرده بودند.دانشمندی گمان برده است که در اینجا می خواهد بگوید که ضحّاک دو سوم از شبانه روز را بر پشت اسب میگذرانید. جلال خالقی مطلق - یادداشت...
-
[ بدون عنوان ]
جمعه 11 خرداد 1397 15:47
زِ دل زنگ و از رویْ آژنگو ژنگ نبُرّد زِ بُن جز نبیدِ چو زنگ دلِ زنگخورده زِ تلخیسَخُن زداید ازو زنگْ بادهکَهُن چو پیری درآرد زمانه به مرد جوانش کند بادۀ سالخَورد به مرد اندرون باده آرد پدید که فرزانه گوهر بود، گر پلید؟ 5 که را گوهرش پست و بالا بلند کند باده او را چو خَمّّّ َ کمند که را گوهرش بُرز و بالاش پست به...
-
مهر
جمعه 11 خرداد 1397 09:29
یادداشت های شاهنامه خالقی مطلق, [۲۵.۰۵.۱۸ ۱۰:۴۱] معانی «مهر» در شاهنامه: 1-عشق رنجِ مهر ، آبِ مهر 2-مهربانی، محّبت ، دوستی، مهربانی،علاقه دلبستگی مهر بریدن از جایی، مهر جان و گهر، مهر جنبیدن از جای،مهر خون،مهر دیگران را باید به سود و زیان آزمود!، مهر گستردن بر(پیش)کسی(جایی)، از مهر یاد آمدن کسی را، بوی مهر آمدن از روی...
-
مهر
جمعه 11 خرداد 1397 09:29
یادداشت های شاهنامه خالقی مطلق, [۲۵.۰۵.۱۸ ۱۰:۴۱] معانی «مهر» در شاهنامه: 1-عشق رنجِ مهر ، آبِ مهر 2-مهربانی، محّبت ، دوستی، مهربانی،علاقه دلبستگی مهر بریدن از جایی، مهر جان و گهر، مهر جنبیدن از جای،مهر خون،مهر دیگران را باید به سود و زیان آزمود!، مهر گستردن بر(پیش)کسی(جایی)، از مهر یاد آمدن کسی را، بوی مهر آمدن از روی...
-
بُسَّد
جمعه 11 خرداد 1397 09:27
دو چشمش چو دو نرگس قیر گون لبانش چو بُسَد، رُخانش چو خون 484 -زال و رودابه - شاهنامه خالقی مطلق کنیزکان، زال را برای رودابه توصیف می کنند. بُسَّد: مرجان @shahnameh1000
-
چنین است رسم جهان ِ جهان
چهارشنبه 9 خرداد 1397 16:15
چُنین است رسم جهانِ جهان که کردارِ خویش از تو دارد نهان همی با تو در پرده بازی کند ز پُرّی و از بی نیازی کند به رنجِ درازیم در چنگِ آز چه دانیم باز آشکارا ز راز؟! ز باد آمدی، رفت خواهی به گَرد چه دانی که با تو چه خواهند کرد؟! بیت 792- 795 داستان فرود سیاوخش 793: پُرّی یعنی بسیاری->استغنا،بی پروایی و بی قیدی 794:ما...
-
پشت به پشت بودن دو برادر
جمعه 21 اردیبهشت 1397 11:23
ز دانا تو نشنیدی این داستان که بر گوید از گفته ی با ستان ، که" گر دو برادر نهد پشتْ پشت تنِ کوه را خاک ماند به پشت!" 956و957 داستان فرود- گفتار اندر جنگ پشن و لاون [یکم]یدر پشت پشت حرف اضافه به نیاز وزن افتاده است . [دوم]کنایه از این است که اگر دو برادر پشت به پشت هم دهند ، کوه را از جای برمی کنند و جز مشت...
-
با مردگان آشنایی مکن
جمعه 18 اسفند 1396 19:21
چنین گفت بهرام نیکو سَخُن که "با مردگان آشنایی مکُن" به مردگان دل نبندید،! یعنی تا جاودان غم رفتگان را مخورید! داستان رستم و سهراب/ بیت 1010 یادداشت ها 9-ص 559 #پندفرددوسی
-
معانی هوش در شاهنامه
چهارشنبه 2 اسفند 1396 00:42
جلال خالقی مطلق: معانی هوش در شاهنامه 1-هوش : جان چو در جوشن افراسیابش بدید تو گفتی که هوش از تنش برپرید دوم 220/17 هوش برآمدن:جان سپردن مرا آرزو آن بُد که بر بسترت برآید بهنگام هوش از برت دوم 807/181 هوش برآوردن: جان دادن سرانجام بر دستِ گودرز هوش برآرد، تو ای باب چندین مکوش چهارم 1560/99 2-مرگ گر ایدر مرا هوش بر دست...
-
شاهنامه
دوشنبه 30 بهمن 1396 11:24
جلال خالقی مطلق: «شاهنامه اثر یک اندیشمند است،ولی یک اثر فلسفی به معنای متعارف آن نیست، بلکه فلسفۀ شاهنامه، واقعیت زندگی است و زندگی پر است از تناقض. و بویژه باید از تحمیل بینش های شخصی و امروزین به متن پرهیز نمود.» یادداشت های شاهنامه 10 ص 2 @shahnameh1000
-
دین
دوشنبه 30 بهمن 1396 11:23
جلال خالقی مطلق: «دین یکی از واژه های ایرانی و سامی است که در شاهنامه به دو معنی به کار رفته است، یکی به معنی "کیش و مذهب" و دیگر به معنی " راه و روش و آیین و اخلاق".» یادداشت های شاهنامه 9 صفحه 164 ترا دانش دین رهاند درست درِ رستگاری ببایدت جست یکم 90/9 سَخُن گفتن و بخشش آیین ماست عِنان و سِنان...
-
منابع شاهنامه
دوشنبه 30 بهمن 1396 11:22
جلال خالقی مطلق: «می توان با اطمینان گفت که شاهنامه ابومنصوری جُنگی از روایات پراکنده یا زبانی نبوده، بلکه دست کم بخش مهم آن یکی از کامل ترین ترجمه های بی میانجی از یکی از دستنویس های خداینامه بوده و شاهنامۀ فردوسی با یک میانجی یکی از کامل ترین ترجمه های منظوم و پرداختۀ آن دستنویس خداینامه است.» یادداشت های شاهنامه 10...
-
خاک خوردن
پنجشنبه 26 بهمن 1396 19:50
یکی مرغ پرورده ام خاک خورد / ز گیتی مرا نیست با کس نبرد 957 داستان منوچهر پدرم آن دِلیرِ گرانمایه مرد / زِ ننگ اندر آنجمن خاک خَوررد 748 داسان رستم و اسفندیار خالقی مطلق: 957: را شرح نداده است 748:"به معنی خود را ننگین دیدن و شرمسار شدن " به سبب پادشاهی دادن به لهراسب است علی رواقی فرهنگ شاهنامه: 957:سخت...
-
داستان زاده شدن سیاوخش و بزرگ شدن او در زابلستان
دوشنبه 16 بهمن 1396 18:14
داستان زاده شدن سیاوخش و بزرگ شدن او در زابلستان از همسر زیبا روی تورانیِ کیکاوس پسری به دنیا می آید که زیبایی روی و مویِ او زبانزد همگان می شود.کیکاوس نام ِ ِپسر را سیاوخش گذاشت. پس از چندی جهان پهلوان رستم از سیستان به دربار کیکگاوس رفت و به شاه گفت کسی بهتر از من نمی تواند این کودک را پرورش دهد. کیکاوس به پیشنهاد...
-
[ بدون عنوان ]
پنجشنبه 21 دی 1396 00:45
پندهای نوشین روان: این سخن را پندی نوشته بر تاج نوشین روان دانسته اند: « آن مِهْ که آن بِهْ ؛ نه آن بِهْ که آن مِهْ» مهتری در گرو بهتری نهاده شده است. نامه باستان ج هشتم ص 669 در شرح بیت 4654: ششم نیز کان را دهد مهتری، / که باشد سَزاوار، از بهتری.
-
وضعیت زنان در دورۀ ساسانی در شاهنامه
سهشنبه 14 آذر 1396 15:42
در داستان " گفتار اندر آمدن رسول قیصر پیش کسری" بزرگمهر به دستور نوشین روان به همراه یکی از دانندگان برای گشودن راز صندوق در بسته به راه می افتد. بوزرجمهرِ نابینا از همراهش می خواهد هر چه در بین راه می بیند برای او بازگو کند.در بین راه آنها به سه زن بر می خورند که داستانش به شرح زیر است: نگه کن که پیشت که...
-
نیرو گرفتن آهرمن از رشک
یکشنبه 12 آذر 1396 07:46
در داستان کیومرث ، نخستین پادشاه می خوانیم که دولتش چنان فروزنده شد که تمام موجودات اور ا ستایش می کردند به جز اهریمن بد خواه: به گیتی نبودش کس دشمنا مگر در نهان ریمَنآهرمنا به رشکاندرآهرمَنِ بد سگال همی رای زد تا بیاگند یال اهریمن بدخواه به سبب رشک بردن به گیومرت، به تدبیر نشست و از تدبیر کردن نیرو گرفت ریمن : پلید...
-
گیاهی که مُرده را زنده می کند
سهشنبه 7 آذر 1396 01:01
گیاهی که مُرده را زنده می کند: در زمان پادشاهی نوشین روان بُرزوی پزشک برای یافتن گیاهی که مُرده را زنده می کند به هندوستان رفته و به همراه گروهی از پزشکان به کوه می رود پس از صرف زمان و هزینه بسیار، چنین گیاهی را نمی یابند.برزوی دیگر نا امید و نگران شده بود ، از آنها می پرسد :"چه کسی را از خودتان داناتر می...
-
جامه ی شاه
سهشنبه 7 آذر 1396 00:35
بُرزو ی پس از سفر دراز و دشوار از هندوستان باز می گردد، به پاداش آوردن کلیله و دمنه شاه او را به گنجور فرستاده تا هر آنچه می خواهد ، انتخاب کند. برزوی تنها جامه ی شاه را برمی دارد و دلیل انتخابش را برای نوشین روان چنین شرح می دهد: هر آنکس که او پوشش ِ شاه یافت به بخت و به تختِ مهی راه یافت! دگر آن که با جامه ی شهریار...
-
غمی
جمعه 19 آبان 1396 09:42
معانی گوناگون "غمی" در شاهنامه غمی: 1- غمگین، اندوهگین غمی بُد دلش ، ساز نخچیر کرد کمر بست و ترکش پر از تیر کرد دوم 9/119 رستم و سهراب غمی گشت چون بارگی را نیافت سراسیمه سوی سمنگان شتافت دوم 23/120رستم و سهراب 2-خسته ،به عجز آمده، درمانده بپیچید و برگشت بر دست راست غمی شد، ز سهراب زنهار خواست دوم ۱۳۲/۱۷۲...
-
«آهستگی» در برابر «شتابزدگی» در شاهنامه
یکشنبه 29 مرداد 1396 22:52
بدو گفت ما را که شایسته تر / چُنین گفت : کآنکس که آهسته تر بپرسید ازو گفت: آهسته کیست؟ / که بر تیز مردم بباید گریست! چنین داد پاسخ که از عیب جوی / نگر تا که پیچد ، هم از گفت و گوی بنزدیک او شرم و آهستگی / خردمندی و رای و شایستگی نوشین روان 2556-2559 2557:کسی که کاری کند تا از عیب جویی و بد گویی دیگران در امان باشد و...
-
بیت هایی از داستان سیاوش
سهشنبه 20 تیر 1396 14:17
بدان اندکی سال و چندان خِرَد که گفتی روانش خرد پرورد 112 سیاوش از زابلستان نزد پدر باز می گردد و کیکاوس از دیدن او شگفت زده می شود و با خود بیت بالا را می گوید سیاوش در باره سودابه به کیکاوس: که" بسیار دان است و چیره زوان هشیوار و بینادل و بدگمان، اگر من شوم در شبستان اوی ز سوداوه یابم بسی گفت و گوی" 153و154...
-
اصطلاحات مذهبی در شاهنامه - سیروس شمیسا - شاهِ نامه ها
دوشنبه 5 تیر 1396 09:33
اصطلاحات مذهبی در شاهنامه فردوسی اصطلاحات مذهبی زردشتی را عینا به کار نمی برد بلکه به فارسی ترجمه می کند و این یکی از عللی است که برای خوانندۀ عادی شاهنامه متنی زردتشتی نیست بلکه حتّی اسلامی است. در تفکّر زردتشتی ، بهشت یا گرودمان در فلک خورشید است لذا جای روشنی است: بر این دشت هم دار و هم منبر است که روشن جهان زیر...
-
داد - سیروس شمیسا - شاهِ نامه ها
شنبه 3 تیر 1396 15:41
dat در پهلوی به معنی شریعت،قانون، عقیده و امثال این است. در حکم خدمت در دربار ایران برای عزرا که به زبان آرامی به جا مانده است برای قانون لفظ فارسی باستان dtam آمده است 3 . دات فارسی در عبری به معنی قانون و عدالت وارد شده و در تورات هم به کار رفته است. همین واژه است که در فارسی امروز مثلا در دادگاه دیده می شود. داد به...
-
برآمدن خورشید در داستان رزم رستم با اشکبوس
چهارشنبه 8 دی 1395 11:02
ِچو باریک و خمّیده شد پشتِ ماه --- ز تاریکزلفِ شبانِ سیاه، به نزدیکِ خورشید چون شد درست --- برآمد به زرآب رخ را بشست، بیت 1386و1385 داستان کاموس کشانی - خالقی شرح دکتر خالقی : 1386:می گوید:چون بر خورشید روشن گشت (که پشت ماه از تاریکی شب، باریک و خمیده شد و زمان فرو رفتن آن رسید)، سر برزد و چهرۀ خود را به آب زرّین...
-
چو خورشید پنجه زد بر پشتِ گاو
سهشنبه 16 آذر 1395 15:12
چو خورشید پنجه زد بر پشتِ گاو مصرع نخست بیت 1062 شاهنامه دکتر خالقی از « داستان گفتار اندر رزم کاموس با ایرانیان» این مصرع آغازین داستان رزم کاموس با ایرانیان است که برآمدن خورشید را خبر می دهد: شرح دکتر کزازی را در این باره چنین است: خورشید ، با استعاره ای کنایی، شیری پنداشته آمده است که بر پشت گاو پنجه می زند....
-
" مهربان " در خطبه داستان بیژن و منیژه که بود؟
جمعه 12 آذر 1395 10:52
در داستان "بیژن و منیژه" فردوسی در شبی تیره و دراز خوابش نمی آمد ، فریاد میزند و از "مهربان" چراغی می خواهد. آن "سرو بُن ماه روی"بزمی می . آراید و برای شاعر از دفتر پهلوی ( منبع فردوسی یعنی شاهنامه ابومنصوری) داستان بیژن و منیژه را می خواند. و پس از آن فردوسی داستان بیژن ومنیژه را می...